Trà hoa vàng – “dược liệu vàng” và công dụng không phải ai cũng biết

Trà hoa vàng còn được gọi là trà trường thọ, kim hoa trà… để thu được 1kg trà hoa vàng khô thì cần tới 6 kg tươi. Hiện giá bán của trà hoa vàng lên đến trên dưới 2 triệu đồng/lạng.

Trà hoa vàng là gì?

Trà hoa vàng hay còn được gọi là kim hoa trà, trà trường thọ, trà rừng,… là loại cây thuộc họ Chè, có tên khoa học là Camellia chrysantha.  Cây trà hoa vàng là loại dược liệu quý có xuất xứ từ tỉnh Quảng Tây, Trung Quốc. Giống cây này còn có nhiều tên gọi khác như cây kim hoa trà, cây trà trường thọ, cây trà rừng,…

Thời xa xưa, trà hoa vàng chỉ được dùng cho Vua Chúa và người trong giới Hoàng Tộc. Do đó mà chúng được ưu ái với tên gọi “nữ hoàng” của các loại trà.

Trà hoa vàng thường sinh trưởng tốt ở những vùng đất tơi xốp, có độ thoát nước thấp. Ở nước ta, trà hoa vàng xuất hiện tại Ninh Bình, Tuyên Quang, Vĩnh Cửu – Đồng Nai, Quế Phong – Nghệ An, Ba Vì – Hà Nội,…

Đặc biệt, huyện Ba Chẽ (Quảng Ninh) được xem là “thủ phủ” của trà hoa vàng, với tổng diện tích trồng đạt đến 205 ha.

Đặc điểm của cây trà hoa vàng

Trà hoa vàng là loài cây thân gỗ, thân màu xanh, hoa vàng, cao từ 2 – 5 m. Trên mỗi cuống lá cây trà hoa vàng là một bông hoa, có 8 – 10 cánh, đường kính hoa từ 5 – 6 cm.

Trà hoa vàng thường dùng làm thuốc (cả lá, hoa và búp non). Hoa thường được thu hoạch vào mùa xuân, khoảng tháng 3 – 4 mỗi năm. Sau khi thu hoạch sẽ được sấy khô để bảo quản lâu hơn.

Phân loại trà hoa vàng

Hiện trà hoa vàng được phân loại với 4 loại chủ yếu dựa vào khu vực phân bố như sau:

• Trà hoa vàng Quảng Ninh
• Trà hoa vàng Vĩnh Phúc
• Trà hoa vàng Quế Phong (Nghệ An)
• Trà hoa vàng Đà Lạt

Tác dụng của trà hoa vàng đối với sức khỏe

Theo Đông y, chúng được quy vào ba Kinh là Tâm, Thận, Can. Theo nghiên cứu y học hiện đại, trong trà có tới 33.8% hoạt chất có tác dụng ức chế, tác động tới quá trình ngăn ngừa và giảm sự phát triển của tế bào ung thư. Thêm vào đó, các nguyên tố vi lượng như: Gemon, Zn, axit amin… có khả năng hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý khác nhau.

Tác dụng của trà đã được nghiên cứu và chứng minh

Khí hậu nước ta rất phù hợp để cây trà hoa vàng sinh trưởng và phát triển. Hiện nay, để bảo tồn cũng như phát huy các các thuốc quý hiếm, trà hoa vàng đã được các lương y, các doanh nghiệp đầu tư rất công phu, biến từ cây mọc hoang trong rừng thành cây thuốc vườn nhà và hàng chục ha phủ rộng nhiều địa phương ở khắp các nơi  như Quảng Ninh, Nghệ An, Vĩnh Phúc, Lâm đồng… Ngoài việc mang lại giá trị kinh tế, trà hoa vàng còn là dược liệu quý hiếm cần được nhân rộng và phát huy thêm.

Điển hình là ông Lê Mạnh Quy (huyện Hải Hà tỉnh Quảng Ninh) hơn 10 năm bỏ công nghiên cứu về cây trà hoa vàng. Ông từng bước tiếp cận và làm chủ các kỹ thuật trồng, chăm sóc, chế biến, xây dựng thương hiệu và buôn bán các sản phẩm trà hoa vàng. Vườn trà hoa vàng của ông dần rộng lên 4ha, với gần 10.000 cây, trong đó phần lớn là những cây trưởng thành.

Hay như cô gái Lê An Na (Hà Nội ), trong 10 năm qua cô đã nhân rộng và sưu tầm, nhân giống bảo tồn 44 loài trà hoa vàng và đã được các nhà khoa học ghi nhận. Nông trường giờ có khoảng 50.000 cây trà hoa vàng các loại, trong đó có khoảng một nửa là cây trà hoa vàng Thạch Châu – loài cây bản địa (cây đại mộc sống nhiều năm, cao từ 8 – 17 m) quý nhất và chất lượng tốt nhất.

Các công dụng của trà hoa vàng

Hỗ trợ điều trị đái tháo đường: Điều hòa và cân bằng lượng đường trong máu. Hoạt chất oxy hóa có khả năng “dọn dẹp” gốc tự do, cân bằng việc chuyển hóa trong cơ thể và đốt cháy chất béo

Tác dụng tốt với hệ tim mạch: Polyphenol và polysaccharide giúp lưu thông khí huyết, điều hòa mỡ máu, ức chế axit béo trong cơ thể, cải thiện tuần hoàn máu, ổn định huyết áp, hạn chế các huyết khối.

Thanh lọc cơ thể và hỗ trợ giải độc gan: Đào thải các chất độc trong cơ thể. Ngoài ra, flavonoid giúp ngăn ngừa sự xâm nhập của virus gây hại vào gan, trong đó có virus viêm gan C thường gặp. Lá trà hoa vàng không chỉ giúp thải các chất lỏng dư thừa ra ngoài, thức uống này cũng giúp đào thải độc tố và thanh lọc cơ thể hiệu quả cho bạn.

Điều trị chứng mất ngủ kinh niên: Khác với nhiều loại trà chứa hoạt chất cafein, loại trà này có khả năng điều trị chứng mất ngủ hiệu quả. Giúp an thần, giảm mệt mỏi và căng thẳng: Giúp giảm mệt mỏi, tăng khả năng tập trung, giải toả căng thẳng.

Ngăn ngừa và hỗ trợ chữa ung thư: Các hoạt chất có trong kim hoa trà có khả năng ngăn ngừa quá trình hình thành và phát triển của tế bào ung thư. Với những bệnh nhân bắt đầu chuyển sang giai đoạn nặng, sử dụng trà có hiệu quả tốt, tác động tới quá trình điều trị.

Lá trà hoa vàng còn có tác dụng: Giảm cân, chất béo bị đốt cháy nhanh chóng; Chống lão hóa, trị mụn, chống nắng…

Cách sử dụng trà hoa vàng hiệu quả

Cách pha trà hoa vàng khá đơn giản. Bạn chỉ cần cho từng bông hoa vào ấm thủy tinh, rồi hãm nước sôi như cách pha trà thông thường, đồng thời chú ý:

• Đợi ít nhất tầm 10 phút để trà ngấm trước khi uống, tốt nhất là nên uống sau khoảng 30 phút.
• Có thể uống mỗi ngày.
• Mỗi lần dùng từ 5 – 10 bông và 500ml nước (áp dụng cho cả hoa tươi lẫn hoa khô).
• Thêm chút muối để giữ cho cánh hoa tươi, đẹp.