Trà sen Tây Hồ – Thức uống tinh túy, tao nhã của người Hà Nội

Trà sen Tây Hồ không biết từ khi nào đã trở thành biểu tượng văn hóa và đặc sản đặc biệt của người Hà Nội nói riêng, và của Việt Nam nói chung. Với cái tên “Thiên Cổ Đệ Nhất Trà”, trà sen mang trong mình sự độc đáo và tinh tế. Với hương vị đặc trưng và giá trị tâm linh, trà sen Tây Hồ nổi tiếng khắp nơi và được người Việt yêu thích, truyền tụng như một niềm tự hào dân tộc.

Nguồn gốc của tên gọi trà sen Tây Hồ

Sự ra đời của trà sen Tây Hồ có nguồn gốc từ lịch sử lâu đời và đặc trưng của loại trà này đã trở thành một biểu tượng văn hóa ẩm thực của Thăng Long – Hà Nội. Trà sen Hồ Tây Hà Nội là sự kết hợp của trà xanh Thái Nguyên – loại trà được những người “sành” trà ưa chuộng, cùng với loại sen trăm cánh bách diệp ở Hồ Tây. 

Người ta ví trà sen Tây Hồ là “Thiên Cổ Đệ Nhất Trà”. Loại trà này cũng thường được gọi với những cái tên dân dã như trà sen, trà ướp hoa sen Tây Hồ…

Trà ướp sen có thể ướp bằng nhiều loại sen, nhưng để cho ra loại hương thơm đặc trưng, vị ngọt đượm mà thanh mát thì phải là trà ướp bằng sen bách diệp Tây Hồ. Bởi lẽ, sen Tây Hồ đã gói gọn tinh hoa trời đất, được sinh trưởng trong bùn đất màu mỡ, được hấp thu trọn vẹn dưỡng chất từ con sông Hồng bên cạnh. Chính vì thế mà sen phát triển tốt và có hương thơm khác hẳn sen ở những vùng khác.

Để ướp trà sen bách diệp Tây Hồ, sen phải được hái từ sáng sớm, khi những giọt sương ban mai, những gì tinh túy nhất của trời đất còn đọng lại trong bông sen. Từ nguyên liệu đến cách chế biến đều tỉ mỉ, kỹ lưỡng, tạo ra một thức trà quý mà xưa chỉ dành cho vua chúa với cái tên xuất phát từ nguồn gốc của sen – trà sen Tây Hồ.

Trà sen Tây Hồ gồm những loại nào?

Trà sen Tây Hồ có hai loại, được phân chia dựa theo cách ướp trà. Trà được ướp với gạo sen được gọi là trà sen truyền thống. Loại trà cho trực tiếp vào bông sen được gọi là trà ướp hoa sen Tây Hồ (trà sen ướp xổi). 

• Trà sen Tây Hồ truyền thống: 

Để ướp được thức trà quý này, người làm trà phải hái sen từ sáng sớm để giữ được hương thơm của sen. Sen hái về chỉ giữ lại phần gạo sen để ướp, các phần khác đều phải bỏ. 

Quá trình ướp trà sen truyền thống rất công phu, phải ướp 4 – 7 lần mới cho hương vị trà ngon nhất. Mỗi lần ướp phải ủ đến 12 tiếng, sấy đến 100 độ C rồi sàng bỏ phần gạo sen, giữ lại phần trà để ướp tiếp. Trà ướp truyền thống có thể giữ nguyên hương vị đến 2-3 năm.

• Trà ướp hoa sen Tây Hồ (Trà sen ướp xổi): 

Có lẽ bạn cũng đã phần nào hình dung ra loại trà này từ tên gọi “ướp xổi”. Khác với sự cầu kỳ khi chế biến của trà sen truyền thống, trà sen ướp xổi có thể sử dụng ngay chỉ sau một đêm ướp trà. 

Trà được cho trực tiếp vào bông sen tươi, đầu bông sen được buộc chặt lại để trà được thấm đượm hương thơm ngát của sen. Nét độc đáo của loại trà này chính là cảm giác được lấy trà trực tiếp từ búp sen tươi còn thoang thoảng hương thơm. Tuy nhiên, vì trà được ướp trong sen tươi nên rất khó bảo quản, trà để lâu dễ mất hương vị thanh khiết ban đầu.

Những lợi ích tuyệt vời của trà sen Tây Hồ đối với sức khỏe

Trà sen Tây Hồ là thức trà thể hiện nét văn hóa, sự thanh tao của người Hà Nội. Không chỉ mang đậm giá trị văn hóa của mảnh đất nghìn năm văn hiến, trà sen Hồ Tây còn là một thức uống mang đến những lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe.

Trà ướp sen có tác dụng giảm nguy cơ mắc một số bệnh như bệnh tim mạch, bệnh tiểu đường hay các bệnh về gan. Đặc biệt, trà sen Tây Hồ rất tốt với người già, người mắc các bệnh về tim mạch vì loại trà này có khả năng làm giảm lượng cholesterol trong máu.

Trà ướp sen Tây Hồ còn là thức trà tốt cho sức khỏe tinh thần của người thưởng trà. Sáng sớm, còn gì tuyệt vời hơn nhâm nhi một tách trà ướp sen, cảm nhận hương thơm tinh khiết của hoa và dư vị ngọt dịu tan chậm trong miệng? Một tách trà cho một tinh thần sảng khoái để bắt đầu ngày mới, xua tan mọi mệt mỏi của bạn.

Cách thưởng thức trà sen Hồ Tây

Thưởng trà cũng là một nghệ thuật, người thưởng trà phải là một nghệ nhân. Thưởng trà phải “Nhất thủy, nhị trà, tam pha, tứ ấm, ngũ quần anh”.

Trước khi pha trà, ấm nên được tráng bằng nước sôi trước và ủ trà khoảng 3 phút trong ấm để trà có được hương thơm chuẩn nhất. Nước pha trà không được quá nóng mà chỉ từ 80 – 85 độ C, giúp trà không bị cháy, trà không bị nồng. Pha trà sen Tây Hồ không cần tráng lại như các loại trà bình thường để tránh làm mất hương thơm vốn có của trà.

Người thưởng trà phải là nghệ nhân tinh tế mới có thể cảm nhận hết hương vị của trà sen Tây Hồ. Trước khi thưởng trà nên đưa chén lên cảm nhận mùi thơm của trà. Hương thơm tươi mát của sen gây xao xuyến lòng người, quyện cùng vị chát nhẹ của trà đã ghi dấu vào lòng biết bao con người thưởng trà. 

Thưởng trà như một nghệ thuật, ở đó, người thưởng trà tìm được khoảng lặng bên trong mình, có được những giây phút thư thái, an yên. Tìm được những người bạn trà đồng điệu, cùng chia sẻ và trò chuyện khiến việc thưởng trà càng bình yên.