Chúng ta thường nghe các chuyên gia nói về đặc tính bền lâu của trà, nghĩa là lá trà sẽ vẫn còn mùi thơm và vị ngon sau khi ủ qua nhiều lần nước. Khả năng pha được nhiều lần nước cũng phản ánh sự phong phú của các chất có trong trà. Tuy nhiên, điều này không hoàn toàn có nghĩa là một loại trà ngon phải pha được nhiều lần.

Các loại trà khác nhau có những đặc điểm khác nhau. Để đánh giá chất lượng của một loại trà cần kết hợp hình thức bên ngoài, hương thơm, mùi vị, lá ủ và các yếu tố khác, và không nên chỉ khái quát bằng đặc điểm dôi nước của nó. Đối với cùng một loại trà, trà có vị nhẹ nhàng, hương thơm đậm hơn và có sự đầy đặn trong hương vị trên mỗi ngụm trà được coi là chè chất lượng cao. Vì vậy, không có mối quan hệ tuyệt đối giữa khả năng pha được nhiều lượt nước và chất lượng của trà. Vậy yếu tố nào xác định khả năng bền vị – dôi nước của trà?

Giống cây chè

Về mặt lý thuyết, cây chè thân gỗ – chè shan có hàm lượng polyphenol trong trà cao nhất, tiếp theo là bán thân gỗ như chè vườn, và sau đó là cây chè bụi (chè đồi). Lượng polyphenol trong trà ảnh hưởng trực tiếp đến nước trà có thể được ủ. Do đó, trong cùng một điều kiện trồng trọt hoặc tương tự, trà làm bằng cây chè shan thân gỗ sẽ bền vị, lâu ngấm hơn những loại khác. Và đây là lý do tại sao trà Phổ nhĩ thường có thể pha được nhiều lượt nước.

Trong cùng một điều kiện trồng trọt hoặc tương tự, trà làm bằng cây chè shan thân gỗ sẽ bền vị, lâu ngấm hơn những loại khác.

Tuổi và môi trường sinh thái của cây chè

Tuổi của cây chè và môi trường sinh thái có quan hệ mật thiết với nhau. Việc thảo luận về tuổi của cây chè sẽ có ý nghĩa trong điều kiện khí hậu và môi trường sinh thái giống nhau. Nói một cách chính xác, trong cùng một môi trường khí hậu và sinh thái, cây càng già thì hương vị càng ngon và trà càng ngon. Đây là một trong những lý do tại sao một số người yêu trà săn lùng trà cổ thụ.

Chúng ta thường nói về “trà ngon đến từ núi cao, nhiều mây và sương mù”, chủ yếu nói về tầm quan trọng của môi trường sinh trưởng của cây trà. Nếu môi trường sinh thái xung quanh cây chè tốt, có độ cao, thổ nhưỡng trù phú thì chè sản xuất ở đây sẽ đậm đà hương vị và cũng có thể tạo ra nhiều vụ hái chè.

Độ non của lá trà

Nói chung, các búp trà một tôm (nõn) không thể ủ được nhiều lần như trà một búp có một hoặc hai lá. Điều này là do các lá già chứa nhiều chất hơn, cần nhiều lần ngâm nước để giải thoát hương vị ra ngoài hoàn toàn. Ví dụ, trà xanh được chế biến bởi hầu hết là búp trà non; tỷ lệ giữa hàm lượng polyphenol trong chè và hàm lượng axit amin cao nên có vị tươi và thơm. Trong khi trà ô long luôn được làm bằng búp trà có hai hoặc ba lá, một số còn có cả thân, có đầy đủ hương vị và chất. Vì vậy, trà ô long tương đối bền vị, dôi nước. Tất nhiên, nó còn liên quan đến kỹ thuật chế biến khác nhau của hai loại trà này.

Công đoạn chế biến

Quá trình chính có thể ảnh hưởng đến khả năng bền vị của lá trà chính là phương pháp cán vò lá chè khi chế biến. Cùng một nguyên liệu thô, nếu lá chè được vò kĩ hơn thì hương vị trong trà có thể sẽ bền vị hơn, do đó sẽ pha được nhiều lượt nước hơn. Vì vậy chúng ta nên quan tâm nhiều hơn đến quá trình vò lá trà này.

Ngoài ra, khả năng kéo dài thời gian ngấm cũng liên quan đến mức độ nguyên vẹn của lá trà. Những chiếc lá hoàn chỉnh hay ít dập nát có thể ủ nhiều nước hơn so với những chiếc lá bị nát mịn, bởi vì hương vị và các chất của chúng dễ dàng được ủ hơn.

Cách pha trà

Những người khác nhau pha cùng một loại trà vào những thời điểm khác nhau, có thể nhận được những kết quả khác nhau. Điều này không chỉ do tỷ lệ trà và nước khác nhau mà còn do thời gian ủ và nhiệt độ nước pha trà. Bên cạnh đó, đối với hầu hết các loại trà, nếu chúng ta không pha kỹ hai lần nước trà đầu tiên, thì hương thơm và vị của các nước trà sau sẽ không được tốt như vậy. Hơn nữa, nhiệt độ nước cao và thời gian pha lâu có thể làm thay đổi đi hương vị và chất của trà, dẫn đến việc nước trà sau sẽ không ngon.