Ấm tử sa là gì? Bật mí 7 cách nhận biết ấm tử sa thật giả dễ dàng
Ấm tử sa là gì? Bật mí 7 cách nhận biết ấm tử sa thật giả dễ dàng
Trong các loại trà cụ thì ấm Tử Sa là một trong những cái tên được quan tâm hàng đầu. Có thể nói, đây là sản phẩm trà cụ mà mọi người yêu trà đều mong muốn được sở hữu và sưu tầm. Tuy nhiên, bởi giá trị và độ hiếm của nó mà không ít sản phẩm được làm giả và trà trộn trên thị trường. Chính vì thế, chúng ta cần biết cách phân biệt thật giả để chọn được một chiếc ấm chất lượng.
Đôi nét về ấm tử sa
Cũng giống như nhiều loại trà cụ khác, ấm Tử Sa là một sản phẩm dùng để pha trà. Loại ấm này được làm từ đất Tử Sa và được nung trong nhiệt độ rất cao trung bình từ 1000 độ C đến 1300 độ C. Ấm Tử Sa không hề được tráng men nhưng lại rất nhẵn bóng nhờ vào chất liệu đất đặc biệt cùng bàn tay tài ba của nghệ nhân gốm sứ. Có rất nhiều loại ấm Tử Sa với thiết kế, công năng khác nhau.
Hầu như tất cả mọi bộ ấm Tử Sa đều có lưu tên nghệ nhân làm ra. Bạn có thể kiểm tra các bộ phận như đáy ấm, tay cầm, nắp, quai, thành bên trong của ấm, … Đây là cách các nghệ nhân thể hiện tài năng và ghi dấu tên tuổi của mình.
Xét về xuất sứ thì ấm Tử Sa ban đầu đều có màu ngã tím và xuất sứ từ Nghi Hưng, tỉnh Giang Tô, Trung Hoa. Ấm Tử Sa đặc biệt vì hoàn toàn được nặng bằng tay bởi nghệ nhân giàu kinh nghiệm. Không chỉ là trà cụ mà ấm Tử Sa còn được yêu thích như một tác phẩm nghệ thuật. Với những ai yêu trà thì ấm Tử Sa được xem như “tài sản” không dễ gì có được.
Ấm Tử Sa nổi tiếng với khả năng nâng tầm hương vị trà hữu hiệu. Nhờ các chất sa khoáng và nguyên tố vi lượng ở ấm giúp nước trà thêm nồng hậu. Ấm sử dụng càng lâu, nguyên tố khoáng chất được tích tụ càng nhiều nên công năng này càng được phát huy tốt hơn. Bên cạnh đó, việc nung ở nhiệt độ cao cùng chế tác khít giữa nắp và thân ấm giúp giữ nhiệt tốt. Trà được pha bằng ấm Tử Sa có thể giữ được nhiệt độ rất lâu.
Cách phân biệt ấm Tử Sa dễ dàng mà không phải ai cũng biết
1. Đặc điểm của các dấu nối phía trong ấm
Ấm Tử Sa được làm từ đất Tử Sa có thành phần cao lanh rất đặc biệt. Chính vì thể, để làm ra một chiếc ấm Tử Sa đúng chuẩn các nghệ nhân cần sử dụng phương pháp khác biệt so với làm các món đồ gốm khác. Đó là tự nặn bằng tay từng bộ phần rồi mới ráp lại với nhau. Chính vì thế các dấu nối bên trong ấm không bao giờ liền được.Chỉ cần để ý bạn có thể nhìn thấy nhiều vết nối mờ bên trong tấm. Để đảm bảo tính thẩm mỹ thì những dấu nối phía trong sẽ rõ ràng và dễ nhìn thấy hơn so với quan sát từ bên ngoài.
Hiển nhiên, khiếm khuyết này cũng là điểm vô cùng quan trọng giúp bạn có thể phân biệt được ấm Tử Sa thật giả. Không cần làm gì cả, chỉ cần tập trung quan sát từ phía trong, nhất là phần quai ấm.
2. Ấm Tử Sa không có vòng tròn đồng tâm trong lòng
Tất cả ấm Tử Sa thật đều phải được nặn bằng tay vì không thể dùng khuôn đúc hay quay trên kệ quay. Người nghệ nhân sẽ nặng từng phần rồi dùng kỹ thuật ghép các bộ phận của ấm lại với nhau. Chính vì thế, trong lòng của mỗi chiếc ấm Tử Sa sẽ không có vòng tròn đồng tâm như nhiều sản phẩm được làm từ cách quay truyền thống. Đây chính là chi tiết rất quan trọng để phân biệt ấm Tử Sa thật giả.
3. Quan sát tỷ lệ từng bộ phận của ấm
Tiêu chuẩn “hoàn hảo” không cho phép bất kỳ bộ ấm Tử Sa nào “lệch chuẩn”. Theo đó, dù phải nặn thủ công nhưng mỗi bộ ấm Tử Sa đều phải có tỷ lệ hình khối của mỗi phần đạt chuẩn. Mỗi phần từ thân ấm, tâm ấm, nắp, quai, vòi, … đều phải có độ to nhỏ, dài ngắn cân đối.
Ví dụ: Độ cao của phần nắp ấm và phần tiếp giáp phải đúng chuẩn và được mài nhẵn. Thậm chí không có một luồng không khí bên ngoài nào có thể xuyên qua nắp ấm được.
4. Màu sắc của ấm Tử Sa
Vì đất Tử Sa có thành phần thạch anh nên trên bề mặt ấm sẽ có các đốm sáng màu. Nếu quan sát kỹ, bạn sẽ thấy bề mặt ấm Tử Sa không chỉ có một màu nhất định mà có độ đậm nhạt khác nhau ở mỗi vị trí. Đặc biệt là những điểm lấm tấm với độ sáng tối khác nhau. Đất Tử Sa là loại đất duy nhất tạo nên hiệu ứng này nên chỉ cần tinh ý một chút bạn sẽ phát hiện ra ngay.
Tuy nhiên, một số sản phẩm ấm Tử Sa dùng đất có độ khoáng đại hồng bào (đỏ) thì lại khó quan sát hơn rất nhiều. Bạn cần phải quan sát thật kỹ mới phát hiện được. Nhưng bạn cũng đừng chỉ dựa vào một điểm này để phân biệt thật giả vì hiện nay nhiều nơi làm hàng giả tinh vi hơn. Nhiều sản phẩm ấm Tử Sa giả được bao một phần sa khoáng bên ngoài để tạo hạt, rất khó để phân biệt.
5. Dấu hiệu nhận biết của nghệ nhân
Ấm Tử Sa thật xuất xứ từ Trung Quốc thường sẽ có ký hiệu được nghệ nhân để lại. Những dấu hiệu đó có thể ở dưới nắp ấm, đáy ấm, bên trong quai ấm, …. Để phân biệt thật giả, bạn có thể tìm kiếm ký hiệu đặt biệt hoặc chữ viết tay ở các vị trí này.
6. Dùng xúc giác để cảm nhận
Vì ấm Tử Sa được nặng từ bàn tay của nghệ nhân giỏi nên mỗi chi tiết đều đạt đến độ “hoàn hảo” khó tin. Do đó, khi sờ vào ấm Tử Sa bạn sẽ cảm thấy rất nhẵn mịn dù nhìn vào khá sần sùi. Sản phẩm ấm Tử Sa kém chất lượng không thể có hiệu ứng đặc biệt này được.
7. Gõ nhẹ vào ấm và nghe âm thanh
Đất Tử Sa chứa nhiều kim loại nên khi va chạm sẽ có tiếng rất khác. Bạn có thể gõ nhẹ hoặc dùng nắp ấm đậy nhẹ để nghe tiếng phát ra. Ấm Tử Sa thật sẽ tạo ra âm thanh như tiếng kim loại chạm vào nhau. Hay ví như người xưa thường nói thì âm thanh của ấm Tử Sa “giòn như ngọc, đanh như sắt”.
Để nhận biết bằng cách này bạn cần cảm nhận thật kỹ và tập trung thật sự. Vì âm thanh phát ra nhanh và rất nhỏ nên tốt nhất hãy chọn môi trường kiểm định không có tiếng ồn.
Hiện nay, trên thị trường có rất nhiều loại ấm Tử Sa giả nhưng nếu bạn tinh ý và biết cách phân biệt thì hoàn toàn có thể tìm được hàng thật. Ngoài 7 cách trên, bạn có thể phân biệt ấm Tử Sa chất lượng bằng cách quan sát độ đổi màu của ấm. Nếu như ấm giả sẽ phai màu khi sử dụng lâu thì ấm thật không những không phai màu mà màu lên càng đẹp hơn khi sử dụng càng lâu. Đây chính là hiệu ứng thường gọi là “lên nước” khi sử dụng vòng hoặc đồ bằng ngọc.
Chiếc ấm Tử Sa thu hút người thưởng trà bởi nét đẹp cổ điển, quý tộc nhưng không hề cầu kỳ, phá cách. So với các loại ấm thông thường thì trà được pha từ ấm Tử Sa thơm và ngon hơn. Đó là vì loại ấm đặc biệt này được làm từ đất Tử Sa, trải qua quá trình đắp nặng, nung rất công phu. Vì phải mất chi phí rất lớn mới sở hữu được ấm Tử Sa hàng thật, nên để cẩn thận hơn bạn hãy tìm mua sản phẩm ở những địa chỉ uy tín.
Một trong những địa chỉ bán trà cụ bạn có thể hoàn toàn yên tâm là Danh Trà. Cửa hàng chuyên cung cấp nhiều sản phẩm trà cụ chất lượng cao với giá cả hợp lý. Đặc biệt, các sản phẩm ấm Tử Sa tại Danh Trà rất đa dạng. Bạn hoàn toàn có thể dễ dàng chọn được một sản phẩm phù hợp với mình mà vẫn có thể an tâm về chất lượng.
